Maag & darm

Maagklachten & darmklachten

Last van maag- en/of darmklachten? Gelukkig zijn er speciale geneesmiddelen die hulp kunnen bieden bij verstopping of diarree, brandend maagzuur, een opgeblazen gevoel en aambeien.

We kunnen tips geven om maag- en darmklachten zo veel mogelijk te voorkomen. Naast geneesmiddelen zijn er ook medische hulpmiddelen of voedingssupplementen die kunnen helpen om je klachten te verminderen. Deze producten vind je bij Spijsvertering in de categorie gezondheisproducten of voedingssupplementen.

Spijsverteringskanaal

Je maag en darmen maken deel uit van het spijsverteringskanaal. Spijsvertering betekent letterlijk het verteren van spijzen (voedsel). Tijdens de spijsvertering wordt het voedsel verkleint tot stoffen die bruikbaar zijn voor het lichaam. Dit zijn voedingsstoffen. Er zijn zes groepen voedingsstoffen, namelijk eiwitten, koolhydraten, vetten, water, mineralen en vitamines. De functie van voedingsstoffen zijn:

• Bouwstoffen: deze zijn nodig voor groei, ontwikkeling en herstel van je lichaam. Met bouwstoffen kan het lichaam zichzelf onderhouden en opbouwen. De bouwstoffen zijn  nodig voor de groei, ontwikkeling en het herstel van je lichaam. 
• Brandstoffen: deze zorgen dat je lichaam energie krijgt. Energie is nodig om te kunnen bewegen, het op peil houden van de temperatuur maar ook voor de groei en herstel. De hoeveelheid energie die je nodig hebt hangt af van lengte, leeftijd, gewicht, of je veel beweegt, of je grote inspanningen moet verrichten en of je man of vrouw bent.
• Reservestoffen: brand- of bouwstoffen die je niet direct nodig hebt. Het vet wordt opgeslagen n rondom de organen en in de huid, koolhydraten in de lever en de spieren en botten zijn de opslagplaats voor calcium. Als het lichaam een gebrek heeft aan bepaalde voedingsstoffen kan ze gebruikmaken van de reservestoffen.
• Beschermende stoffen: worden ook wel regulerende stoffen genoemd en zijn belangrijk om lichaamsprocessen te regelen en te sturen. De beschermende stoffen bestaan uit vitaminen en mineralen.

Alle informatie over alle mogelijkheden van zelfzorg en zelfzorg producten of informatie wanneer het nodig is een arts te raadplegen is te vinden op thuisarts.nl of zelfzorg.nl. Hier vind je betrouwbare informatie over ziekte en gezondheid.

Gezonde spijsvertering

Je hebt een gezonde spijsvertering niet helemaal zelf in de hand. Er zijn factoren, zoals erfelijke aanleg, die je niet kunt beïnvloeden. Toch zijn er een aantal leefregels die je kunt naleven om de spijsvertering gezond te houden. Een gezonde spijsvertering is nodig om alle voedingsstoffen uit ons voedsel te halen zodat het lichaam goed kan functioneren. De volgende leefregels helpen je spijsvertering gezond te houden:

• Eet vezelrijk en gevarieerd. Door gevarieerd te eten krijg je alle voedingsstoffen binnen die het lichaam nodig heeft. Vezelrijke voeding zorgt ervoor dat je minder snel last hebt van stoelgangproblemen. Door de sponswerking van vezels helpt een vezelrijke voeding zowel bij diarree als bij verstopping. De vezels zwellen op en zorgen daardoor voor een vaste, maar toch soepele ontlasting.
• Drink voldoende. Behalve alcoholische dranken telt al het vocht dat je binnen krijgt, zoals water, limonade, koffie, thee, soep of melk mee. Je hebt vocht nodig om afvalstoffen af te voeren en om de ontlasting soepel te houden. Als je te weinig drinkt kan de ontlasting droog en hard worden waardoor er klachten zoals verstopping en aambeien kunnen ontstaan. Als je koorts of diarree hebt, bestaat de kans op uitdroging als je onvoldoende drinkt.
• Beweeg voldoende. Beweging stimuleert de werking van de darmen.
• Zorg voor een gezond gewicht. Overgewicht of ondergewicht hebben een negatieve invloed op de spijsvertering. Overgewicht speelt een rol bij leververvetting, galstenen en brandend maagzuur. Daarnaast is overgewicht een belangrijke risicofactor voor ernstige spijsverteringsziekten zoals (dikke) darmkanker en slokdarmkanker. Als je last hebt van ondergewicht dan kun je een tekort krijgen aan voedingsstoffen, gaat je afweer achteruit en heeft je lichaam minder energie waardoor je sneller moe en lusteloos bent.

Maagklachten

Als voldoende drinkt, vezelrijk en gevarieerd eet kan het toch voorkomen dat je spijsverteringsklachten krijgt. Meestal is alcohol en ander eten de oorzaak. Daarom heb je vaak op vakantie of met kerst last van je spijsvertering. Ook een voedselvergiftiging, buikgriep of te snel eten kan voor problemen zorgen.

Er zijn een paar maagklachten waar je met zelfzorgmiddelen niets aan kunt doen en waarmee je naar de huisarts moet. Je moet dan denken aan maagzweer, maagslijmvliesontsteking of regelmatig zonder aanwijsbare reden terugkerend brandend maagzuur. Je kunt ook maagklachten krijgen als je regelmatig ontstekingsremmende pijnstillers (ibuprofen, diclofenac) of aspirine slikt. Deze pijnstillers beschadigen het maagslijmvlies waardoor het noodzakelijk is om naast deze pijnstillers ook een maagbeschermer in te nemen. De Protonpompremmers zijn maagbeschermers. Bekende maagklachten zijn:

Brandend maagzuur

Een maagklacht waarvan de oorzaak vaak bekend is, is brandend maagzuur.  Hierbij vloeit de maaginhoud terug de slokdarm in. Als de oorzaak alcohol, koolzuurhoudende dranken, vet eten, zwaar tafelen, veel eten, zuur of pittig eten is, kun je dit behandelen met een maagzuurremmer of maagzuurneutralisator. Een andere bekende oorzaak is zwangerschap. Je mag maagmiddelen gebruiken als je zwanger bent maar dit kun je het beste doen in overleg met je verloskundige of arts.

Middelen tegen maagklachten:

• Maagzuurneutralisator of Antacida: een maagzuurneutralisator zorgt dat het maagzuur minder zuur wordt. Je kunt dus zeggen dat maagzuurneutralisator het aanwezige maagzuur ontzuurt. Een Antacida bestaat uit magnesium- of aluminiumzouten. Ze worden vaak gecombineerd omdat de één laxerend en de ander stoppend werkt.
• Protonpompremmers: dit zijn de meest gebruikte maagzuurremmers. Een protonpompremmer remt de werking van de protonpomp. De protonpomp zit in de maagwand en is verantwoordelijk voor het afgeven van maagzuur aan de maag. Als deze productie geremd wordt, wordt er ook minder maagzuur afgegeven. Namen van protonpompremmers zijn Omeprazol, Esomeprazol en Pantozol.
• H2-receptorantagonisten: deze maagzuurremmers remmen de maagzuurproductie door zich te binden aan de H2-receptoren. Deze H2-receptoren zitten in de maagwand en hebben als functie om maagzuur te produceren. Als de H2-receptorantagonisten zich hieraan gebonden hebben, wordt de productie van maagzuur sterk verminderd. De werkzame stoffen in H2-receptorantagonisten zijn Ranitidine, Nizatidine, Famotidine, Cimetidine of roxatidine.

Opgeblazen gevoel

Als je last hebt van een opgeblazen gevoel dan komt dit door de hoeveelheid gas die in je darmen vrijkomt tijdens de spijsvertering. Om van het gas af te komen krijg je oprispingen, moet je boeren of laat je winden. Bekende oorzaken van een opgeblazen zijn gasvormende voedingsmiddelen zoals ui, koolzuurhoudende dranken, bier, veel koolsoorten, prei, onrijp fruit of peulvruchten. Maar ook snel eten of veel praten tijdens het eten kunnen een oorzaak zijn. Als je last hebt van een opgeblazen gevoel dan heb je vaak last van buikpijn en buikkrampen. Als je een wind laat of een grote boodschap doet, kan dit het opgeblazen gevoel al aanzienlijk verlichten. Ook wil een boer nog wel eens helpen.

Slechte stoelgang of verstopping

Als je last hebt van verstopping of obstipatie dan heb je minder dan 3 keer ontlasting per week. Er zijn verschillende oorzaken voor verstopping zoals te weinig drinken, onvoldoende vezelrijke voeding, te weinig lichaamsbeweging, minder actieve darmen, medicijngebruik, ander eten of kruiden, niet gelijk naar de toilet gaan als je voelt dat je moet poepen en stress. Ook langdurig gebruik van laxeermiddelen kunnen de oorzaak zijn dat je zonder deze middelen geen normale ontlasting hebt. De darmen zijn dan lui geworden omdat ze door de laxeermiddelen geen kneedbewegingen meer hoeven te maken.

Je kunt je stoelgang bevorderen door vezelrijk voedsel te eten, voldoende te drinken, voldoende bewegen en op tijd naar het toilet te gaan. Als je een paar dagen geen ontlasting hebt gehad, dan is deze vaak hard en droog. Het wordt dan steeds moeilijker en pijnlijker om te poepen en is er een risico op ontstaan van aambeien. Om erger te voorkomen kun je dan een laxeermiddel gebruiken. Soms kan een zetpil of een (Micro) Klysma nodig zijn om de harde ontlasting zachter te maken. Gebruik een laxeermiddel nooit een langere periode achter elkaar. Je darmen worden er lui van, waardoor je risico loopt dat je zonder laxeermiddel niet naar de toilet kunt. Als je alleen maar ontlasting hebt met hulp van een laxeermiddel, gaat het voedsel sneller door de darmen en wordt er minder voedingsstoffen uit het voedsel gehaald.

Diarree

Diarree wordt ook wel buikloop of waterdunne ontlasting genoemd. Diarree komt meestal door een darminfectie met een virus. Tijdens de vakantie ontstaat diarree vaak door parasieten of bacteriën. Je hebt dan te maken met andere hygiëne en gewoonten zoals handen wassen na toiletbezoek, bewaartemperatuur van voedsel of andere bereidingswijze van eten. Als je last hebt van diarree, is er de kans op uitdroging omdat je heel veel vocht verliest. Vooral kinderen onder de 2 jaar en ouderen lopen een groot risico op uitdroging tijdens de diarree. Om het risico op uitdroging te verkleinen kun je het beste ORS nemen. ORS bestaat uit speciale suikers (glucose) en zouten die het lichaam nodig heeft om vocht op te nemen en vast te houden.

Als je diarree hebt moet je veel extra drinken. Drink bijvoorbeeld na een waterige ontlasting een glas water of bouillon. Als je overgeeft van water drink dan elke 5 a 10 minuten kleine hoeveelheden. Als je trek hebt in eten mag je gewoon eten waar je zin in hebt. Er is geen speciaal dieet maar het is wel beter om met kleine porties te beginnen.

Je hoeft niet in bed te blijven met diarree maar als je je ziek voelt en je hebt koorts kan bedrust wel goeddoen.

Middelen tegen diarree

In principe gaat diarree vanzelf over en hoef je geen geneesmiddelen te nemen. Toch zijn er situaties waarbij het niet handig is dat je continue naar de toilet moet rennen. Bijvoorbeeld als je aan het werk bent of op vakantie.

Antidiarree op basis van Loperamine:

Loperamine zorgt er voor dat je minder vaak naar de toilet moet. Het is een stopmiddel dat je maximaal 2 dagen achter elkaar mag gebruiken want ander krijg je last van obstipatie of verstopping.

Geactiveerde Kool:

Norit is een actieve kool die schadelijke stoffen in het darmkanaal absorbeert en de darmen zuivert. Norit wordt gebruikt bij diarree als gevolg van vergiftiging, bijvoorbeeld door het innemen van een schadelijke stof of bedorven voedsel. Ook kan Norit gebruikt worden acute reizigers diarree.

Houd er wel rekening mee dat Norit ook de werkzame stoffen van geneesmiddelen of anticonceptie kan absorberen waardoor de werking teniet wordt gedaan. Door het gebruik van Norit krijg je zwarte ontlasting. Dit gaat vanzelf weer over als je gestopt bent. Je hebt Norit Capsules of tabletjes.

Aambeien

Aambeien zijn niet echt een spijsverteringsklacht, maar ontstaan vaak wel door verstopping of een moeilijke stoelgang. Ze ontstaan door de harde ontlasting waardoor je hard moet persen tijdens de ontlasting. Andere oorzaken zijn erfelijkheid, een zittend beroep of zwangerschap. Er zijn inwendige en uitwendige aambeien. Als er blauwe bolletjes in het laatste deel van de endeldarm zitten, is er sprake van inwendige aambeien. Als ze naar buiten uitpuilen tot rondom de anus dan noemen we het uitwendige aambeien. Aambeien zijn lastig en pijnlijk, maar niet gevaarlijk. Het geeft een pijnlijk, en branderig gevoel rond de anus dat vaak gepaard gaat met jeuk. Je kunt inwendige aambeien behandelen met zetpillen en uitwendige aambeien zijn goed te behandelen met een crème of gel.

Middelen tegen aambeien

Er zijn geneesmiddelen die een plaatselijke pijnstilling bevatten. Dit zijn Theranal aambeienzalf en Theranal aambeienzetpillen. Middelen zonder pijnstilling zijn Sperti Aambeienzalf of Sperti Aambeienzetpillen. Naast geneesmiddelen zijn er ook analeverzorgingsproducten. Deze vind je bij de gezondheidsproducten.

Naar de huisarts met spijsverteringsklachten

Voor spijsverteringsklachten hoef je in principe niet naar de huisarts. Als de klachten echter ontstaan zonder verklaarbare oorzaak, het jonge kinderen betreft, regelmatig terug komen of er treedt naar enkele dagen geen verbetering op, dan is het verstandig om een huisarts te raadplegen. Ook als je wat ouder bent en je hebt langer dan een dag last van diarree dan is het goed om contact te zoeken met je huisarts. Als je twijfelt of je de klachten goed behandelt, is het altijd verstandig om te overleggen met je huisarts.

Zelfzorgmiddelen en medische hulpmiddelen

Naast geneesmiddelen voor spijsverteringsklachten zijn er ook gezondheidsmiddelen of medische hulpmiddelen online te bestellen bij Plein. Je kunt Maagzuurneutralisatoren, Verzorgingsproducten voor de anus, of ORS (Oral Rehydration Solution) vinden in de categorie spijsvertering onder gezondheidsproducten.

Vragen? Onze gediplomeerde drogist Marjolein helpt je graag bij het maken van de juiste keuze. Je kunt haar al je vragen sturen via drogist@plein.nl of bellen op 088-8000 200.

Alle informatie over alle mogelijkheden van zelfzorg en zelfzorg producten of informatie wanneer het nodig is een arts te raadplegen is te vinden op thuisarts.nl of zelfzorg.nl. Hier vind je betrouwbare informatie over ziekte en gezondheid.