Klassieke kinderziekten

Je kent ze wel, klassieke kinderziekten die gepaard gaat met koorts, hangerigheid en rode vlekjes. Waarschijnlijk heb je ze zelf gehad als kind en ook jouw kind zal één of meerdere klassieke kinderziekten krijgen of heeft er misschien al één gehad. 
Als je kind één van de klassieke kinderziektes heeft, is het meestal lastig te herkennen welke je kind heeft. De klassieke kinderziektes lijken qua symptomen erg op elkaar. 
Met dit blog leg ik uit hoe je een kinderziekte kunt herkennen en wat je kunt doen voor je kind. Meestal is dat erg weinig en is je kind hartverscheurend zielig ziek. 

Welke klassieke kinderziektes zijn er?

• Mazelen of 'morbilli' (de 1e ziekte)
• Roodvonk of 'scarlatina' (de 2e ziekte)
• Rodehond of 'rubella' (de 3e ziekte)
• Ziekte van filatov-dukes (de 4e ziekte)
• Erythema infectiosum (de 5e ziekte)
• Erythema subitum (de 6e ziekte)
• Waterpokken.

Hoe herken je een klassieke kinderziekte?

Mazelen: Plots ziek zijn/rode uitslag

Bij mazelen is je kind van het ene op het andere moment ziek en heeft koorts, oogontsteking en neusverkoudheid. Ze krijgen vlekken op de binnenkant van de wangen. Hierna ontstaat er rode uitslag. Deze begint achter de oren en bij de haargrens, en verspreidt zich vervolgens via het gezicht over de rest van het lichaam. De huid voelt ruw aan als schuurpapier. Na enkele dagen verbleekt de uitslag weer. 
Mazelen is niet altijd onschuldig dus als je denkt dat je kind mazelen heeft of als je zwanger bent en je bent met een kind of volwassene in aanraking geweest die mazelen heeft, bel dan even met je huisarts om te overleggen wat je het beste kunt doen. 

Roodvonk: Bultjes als kippenvel/rode tong

Roodvonk komt vooral voor bij kinderen tussen de 3 en 8 jaar. De huiduitslag bij Roodvonk herken je aan rode kleine bultjes ter grootte van een speldenknop. Ze zien er een beetje uit als kippenvel op een verbrande huid. De uitslag begint in hals, oksels en liezen. Bij de neus of mond krijgt je kind geen vlekjes. De tong is rood met gezwollen papillen, de keel is ontstoken en je kindje heeft koorts. Na een paar dagen gaat de huid vervellen, vooral op de tenen en de vingers. De klachten duren meestal 7 tot 10 dagen en gaan vanzelf over. 
Je hoeft geen contact met je huisarts op te nemen tenzij je kind erg ziek en benauwd is, als de koorts langer dan 5 dagen aanhoudt, je het ziekteverloop niet vertrouwd of als je twijfels hebt. Als je kind roodvonk heeft gehad, kan het de ziekte nog een keer krijgen. De klachten zijn over het algemeen minder erg dan de eerste keer. 

Rode hond: Lichtrode uitslag

Rode hond begint vaak met een verkoudheid en herken je aan lichtrode uitslag, die in het gezicht begint en zich daarna over de romp uitbreidt naar armen en benen. Kinderen met rodehond hebben meestal weinig tot geen klachten. Ze voelen zich wat ziekjes en hebben hooguit lichte koorts. De ziekte gaat na een paar dagen vanzelf. Je hoeft hiermee principe niet naar de huisarts tenzij je het ziekte verloop niet vertrouwd of twijfels hebt. Bel dan met je huisarts om te overleggen wat je het beste kunt doen.
Rodehond kan schadelijk zijn voor ongeboren baby's. Vooral als een vrouw rodehond krijgt in de eerste helft van de zwangerschap. Dit kan gebeuren als ze als kind geen rodehond heeft gehad en er ook niet tegen is ingeënt. De baby kan dan problemen krijgen met het hart, de ogen en kan doof zijn. Als je tijdens de zwangerschap in aanraking komt met iemand die rode hond heeft (of je denkt dat iemand rode hond heeft)dan is het verstandig om voor de zekerheid even contact op te nemen met je huisarts. 

Vijfde kinderziekte: Warme, rode wangen/huiduitslag

De vijfde ziekte komt vooral voor bij kinderen van 4 tot 10 jaar. Kenmerkend voor de vijfde ziekte zijn de rode, warm aanvoelende wangen. Het is alsof je kind een draai om zijn oren heeft gehad. Daarna volgt een symmetrische uitslag over het hele lichaam behalve rond de neus en mond daar blijft het gezicht onaangedaan. Na een paar dagen kan de uitslag er meer netvormig uit gaan zien. Na ruim een week verdwijnt de uitslag, zonder vervelling. Wel kunnen de vlekjes de daaropvolgende weken nog een paar keer terugkomen, maar ze verdwijnen dan weer snel. Voorkomen van de vijfde ziekte is erg lastig. Want wanneer de uitslag aanwezig is, is de ziekte al niet meer besmettelijk.
Als je tijdens het eerste trimester van je zwangerschap wordt blootgesteld aan de 5e ziekte en dit nooit eerder hebt gehad, kan dit nadelige gevolgen hebben voor de baby. In de meeste gevallen verloopt de zwangerschap normaal, maar er is wel een verhoogde kans op een miskraam. Informeer bij twijfel altijd je verloskundige of huisarts.

Zesde kinderziekte: Hoge koorts/lymfeklieren/vlekken

Vooral jonge kinderen tussen de 6 maanden en 2,5 jaar kunnen de zesde ziekte krijgen. Maar de zesde ziekte komt ook bij volwassenen voor. Bij de zesde ziekte heeft je kind gedurende drie tot vier dagen hoge koorts en vergrote lymfeklieren. Wanneer de koorts vrij abrupt zakt, ontstaan er lichtrode, niet-jeukende vlekken op het gezicht. De vlekken breiden zich vervolgens verder uit naar de romp en armen. De uitslag trekt na een tot twee dagen weer weg. Je hoeft in de meeste gevallen geen contact op te nemen met je huisarts. Doe dit wel als je het ziekteverloop niet vertrouwd of als je kind jonger is dan 3 maanden.

Waterpokken: Blaasjes/rode vlekjes

Een besmet kind voelt zich in de dagen vóórdat de ziekte uitbreekt doorgaans niet erg ziek en heeft nauwelijks koorts. Je kind voelt zich hangerig en na 1 of 2 dagen komen er kleine rode bultjes op de huid. Bij waterpokken zie je bultjes en blaasjes op het hele lichaam. De blaasjes kunnen ook in de mond en onder de luier zitten. Het ene kind heeft er een paar, het andere heeft er honderden. Soms is het lastig vast te stellen of het om symptomen van waterpokken gaat. Maar als je ook blaasjes tussen de haren op het hoofd ziet, weet je het zeker: je kind heeft waterpokken. Bij de meeste gezonde kinderen kan waterpokken geen kwaad. 
Ben je zwanger, heb je nooit waterpokken gehad en ben je in de buurt geweest van iemand met waterpokken of gordelroos? Bel dan direct je verloskundige of huisarts.
Je krijgt dan meestal nog dezelfde dag bloedonderzoek naar antistoffen tegen waterpokken en als het nodig is worden de antistoffen toegediend

Wat kun je doen als je kind ziek is?

Helaas kun je de ziekte niet overnemen van je kind en zal je kind het zelf moeten doorstaan wat je als ouder een machteloos gevoel geeft. Voor alle kinderziektes geldt; indien je kind zich (erg) ziek voelt of hoge koorts heeft, kun je gerust een paracetamol geven. Denk hierbij wel aan de juiste dosering, die gerelateerd is aan het gewicht van je kind. Vergeet niet om je kind extra te laten drinken als het koorts heeft en geef af en toe een waterijsje. 
Als je kind last heeft van jeuk dan kun je een verkoelende crème of mentholpoeder voor kinderen gebruiken. Gebruik geen producten met menthol bij kinderen jonger dan 2 jaar. Als ze de damp ervan inademen, kan dit gevaarlijk zijn. Ook een zemelenbad kan jeukstillend werken.
In de regel hoef je niet naar de huisarts en gaat het vanzelf weer over. Als je twijfelt of geen goed gevoel hebt bij het ziekteverloop, raadpleeg dan altijd je huisarts!! Beter een keertje loosalarm slaan dan geen alarm slaan. 

*Paracetamol is een geneesmiddel, lees voor gebruik de bijsluiter

Meningokokken-sepsis (bloedvergiftiging)

Je kind kan ook last hebben van rode vlekjes die niets met een kinderziekte te maken hebben. Heeft je kindje (donker)rode of paarse vlekjes die op de borstkas, buik, rug, armen, benen of in de ogen zitten en die je niet kunt wegdrukken, dan is het belangrijk direct contact op te nemen met je huisarts of de dokterspost. Er zou dan sprake kunnen zijn van meningokokken-sepsis (bloedvergiftiging), dit is levensgevaarlijk voor je kind en je kind moet direct behandeld worden. 
Met niet-wegdrukbaar blijven de rode vlekjes de zelfde kleur houden en verdwijnen ze niet wanneer je er (met een glas) op drukt. 

Vaccineren

In Nederland is er een vaccinatie programma voor kinderen. Kinderen worden ingeënt tegen twaalf ernstige infectieziektes waarvan er twee tot de klassieke kinderziektes behoren namelijk mazelen en rode hond. Van mazelen en rodehond is bekend dat ze gevaarlijk kunnen zijn. Bij mazelen kunnen gevaarlijke complicaties ontstaan zoals longontsteking, oorpijn en zelfs hersenvliesontsteking. Rodehond kan, net als de vijfde ziekte en waterpokken, gevaarlijk zijn voor vrouwen die zwanger zijn. 
De vaccinatie zorgt ervoor dat je de ziektes niet krijgt of in veel mindere mate. 
Door het vaccineren van kinderen met het BMR vaccin (BMR staat voor bof, mazelen en rodehond) kwamen deze ziektes nog nauwelijks voor in Nederland. Kwam, want tegenwoordig is er veel informatie over vaccineren beschikbaar waardoor ouders kritischer zijn met het laten inenten van hun kind. Het gevolg is dat minder kinderen een vaccinatie krijgen en zijn er minder kinderen beschermd tegen mazelen, rode hond en de bof waardoor deze ziekten dus af en toe weer op grotere schaal opduiken en het nieuws halen.