Wat te doen bij een losse of uitgeslagen tand?

Plein | zaterdag 5 januari | Specialistische mondverzorging

losse of uitgeslagen tand

Als een tand uit de kaak is geslagen, is het erg belangrijk dat die zo snel mogelijk wordt gevonden. Als de tand namelijk te lang buiten de mond is, droogt het wortelvlies dat op de wortel zit uit. Het wortelvlies is zeer belangrijk voor een goede genezing na het terugplaatsen van de tand in de kaak. Als het wortelvlies is uitgedroogd, zal dat een goede genezing na het terugplaatsen van de tand in de kaak belemmeren.

Wat te doen bij een uitgeslagen tand?

  • Vind de tand zo snel mogelijk.
  • Raak de wortel te allen tijde niet aan.
  • Reinig, indien nodig en mogelijk, de tand met fysiologisch zout of melk.
  • Plaats de tand zelf terug in de kaak en ga daarna zo snel mogelijk naar de tandarts.
  • Als je de tand niet zelf terug plaatst, bewaar 'm dan bij voorkeur in de mond onder de tong van de eigenaar of anders in een glas met fysiologisch zoutoplossing/speeksel van de eigenaar. Ga zo snel mogelijk naar de tandarts.
  • Let op een eventuele hersenschudding en haal indien nodig een tetanusprik.

De uitgeslagen tand bewaren

Als een tand uit de kaak is geslagen, is het erg belangrijk dat die zo snel mogelijk wordt gevonden. Als de tand namelijk te lang buiten de mond is, droogt het wortelvlies dat op de wortel zit uit. Het wortelvlies is zeer belangrijk voor een goede genezing na het terugplaatsen van de tand in de kaak. Als het wortelvlies is uitgedroogd, zal dat een goede genezing na het terugplaatsen van de tand in de kaak belemmeren.

Houd de tand altijd beet bij het glazuur en nooit bij de wortel! Door de tand vast te houden bij de wortel, beschadigt namelijk het wortelvlies. Ook door beschadiging van het wortelvlies wordt de genezing belemmerd en is de kans op het uiteindelijke verlies groter. Als de tand vies is geworden, dient die - indien mogelijk - goed schoon te worden gemaakt door 'm af te spoelen met fysiologisch zout of melk. Fysiologisch zout zit soms in een EHBO doos maar je kunt het ook zelf maken door een mespuntje keukenzout op te lossen in een glas lauw water. Om beschadiging van het wortelvlies te voorkomen, mag de tand in ieder geval nooit worden afgespoeld onder de kraan en mogen beslist geen reinigingsmiddelen of instrumenten worden gebruikt. Bij het afspoelen onder de kraan kan de tand bovendien in de afvoer verdwijnen.

Tand terugplaatsen in de kaak

Vervolgens dient de tand zo snel mogelijk te worden teruggeplaatst in de kaak. Als de tand goed schoon is, kan je dit eventueel zelf doen. Ga daarna altijd direct naar de tandarts voor controle en verdere behandeling. Als je de tand echter liever niet zelf terugplaatst, de tand niet goed op zijn plaats komt of de tand niet schoon is, ga dan zo snel mogelijk met de tand naar de tandarts. Die zal de tand schoonmaken en terugplaatsen in de kaak.

Voorkom uitdroging van het wortelvlies

Het kan even duren voordat je bij de tandarts bent en er bestaat dan een grote kans dat het wortelvlies in de tussentijd uitdroogt. Om uitdroging van het wortelvlies te voorkomen, kan de uitgeslagen tand het beste in de mond worden bewaard. De beste plaats in de mond is de ruimte tussen de kiezen en de wang of onder de tong. Als de tand niet in de mond kan worden bewaard, bewaar hem dan in een glas met een beetje speeksel van de eigenaar of melk. Gebruik melk, nooit koffie-melk of karnemelk!

Als de eigenaar erg jong is, wordt het bewaren onder de tong afgeraden. De tand zou namelijk doorgeslikt kunnen worden.

Indien de juiste procedure wordt gevolgd en als de tand binnen twee uur na het ongeval in de kaak is teruggeplaatst, bestaat een grote kans dat de tand behouden kan worden. Als er vuil in de wond is gekomen dan is het raadzaam om, na de behandeling bij de tandarts, contact op te nemen met de huisarts. Die zal een tetanusprik geven als blijkt dat onvoldoende immuniteit bestaat tegen tetanus. Bovendien dient men er op bedacht te zijn dat door het ongeval een hersenschudding kan zijn opgetreden. Neem bij twijfel hierover contact op met je huisarts.

De behandeling van de uitgeslagen tand

De tandarts zal de uitgeslagen tand, nadat die goed is schoongemaakt, terugplaatsen in de kaak. Het terugplaatsen van de tand gebeurt indien nodig onder plaatselijke verdoving. Om ervoor te zorgen dat de tand tijdens de genezing goed op zijn plaats blijft staan, zal de tandarts de tand met een zogenaamde spalk vastmaken aan een aantal andere tanden. De spalk moet 1 tot 2 weken in de mond blijven zitten. In de tussentijd kan je beter geen hard voedsel eten. Omdat het vaak niet mogelijk is om de omgeving van de uitgeslagen tand goed te reinigen, kan het tandvlees ontstoken raken. Daarom zal de tandarts een desinfecterend mondspoelmiddel voorschrijven waarmee 2 maal per dag gespoeld moet worden. De tand zal, zolang de spalk nog in de mond zit, regelmatig door de tandarts moeten worden gecontroleerd. Na het verwijderen van de spalk kan de tand weer normaal worden gebruikt. Om de genezing te kunnen controleren, zal de tandarts röntgenfoto's maken. Daarnaast zal de tandarts een wortelkanaalbehandeling uitvoeren in de tand om verkleuring van de tand en ontsteking te voorkomen.

De losse tand

Als door een ongeval een tand verplaatst is, kan je proberen om hem zelf weer op zijn plaats te zetten. Daarna ga je zo snel mogelijk naar de tandarts voor controle en/of verdere behandeling. Lukt het niet om zelf de tand op zijn plaats te zetten, dan dient de tandarts dat zo snel mogelijk te doen. Ook als een tand losstaat door een ongeval, moet je de tandarts daar snel naar laten kijken.

De behandeling van de losse tand

Tanden die na een ongeval verplaatst zijn in de kaak of losstaan, worden op ongeveer dezelfde wijze behandeld als de uitgeslagen tand. Een verplaatste tand wordt door de tandarts, indien nodig onder plaatselijke verdoving, weer in de juiste stand in de kaak gezet. Om de tand tijdens de genezing goed op zijn plaats te houden, wordt hij met een spalk vastgezet aan een aantal andere tanden. Ook een losse tand kan met een spalk worden vastgezet. Na 1 tot 2 weken wordt de spalk weer verwijderd. Tijdens de genezing dient met een desinfecterend spoelmiddel te worden gespoeld. Een tetanusprik is bij een verplaatste of losse tand meestal niet nodig en ook hoeft lang niet altijd een wortelkanaalbehandeling te worden uitgevoerd. Houd wel rekening met een hersenschudding als gevolg van het ongeval en raadpleeg bij twijfel de huisarts. Nogmaals willen we benadrukken dat bij een uitgeslagen, verplaatste of losse tand altijd zo snel mogelijk de tandarts geraadpleegd moet worden. Het succes van de behandeling hangt daar namelijk in grote mate vanaf.

Voorkomen losse of uitgeslagen tanden

Een uitgeslagen, verplaatste of losse tand wordt vaak veroorzaakt door sportbeoefening. Veel sporten geven een verhoogd risico op deze problemen. Door tijdens het sporten een goed passende gebitsbeschermer te dragen, wordt dat risico sterk beperkt.

Over de schrijver

Plein
Plein

Op Plein vind je alles voor de verzorging van jezelf, je gezin, huishouden & huisdier.

* Alle aanbiedingen zijn op basis van de adviesprijs